Kijk eerst naar de richtlijnen
Bij alles wat u wilt publiceren, is het goed vooraf al rekening te houden met voorschriften en regels die daarbij gelden. Uiteraard in de eerste plaats die van het tijdschrift waarin u wilt publiceren, maar van groot belang zijn ook de volgende richtlijnen. Kijk steeds bij het tijdschrift waarin u wilt publiceren welke aanvullende regels de redactie hanteert voor de verschillende rubrieken en onderzoeken.
Klik op het logo om de betreffende richtlijn te openen in een apart venster.
Aanbevelingen van het ICMJE
De aanbevelingen bevatten regels voor onder andere auteurschap, redacteuren en peer review. Verder geven ze ook praktische aanwijzingen voor de aanbieding van het manuscript, de indeling en de lay-out van artikelen. In Nederland worden ze officieel onderschreven door het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, maar bijvoorbeeld ook het Tijdschrift voor Psychiatrie en Pharmaceutisch Weekblad volgen deze aanbevelingen.
Zie ook ons bericht over de aanpassingen van de aanbevelingen in de loop van de tijd, met o.a. een nieuwe naam en – vooral van belang – uitbreiding met een vierde criterium voor auteurschap en de aanpassingen over onder andere ethische toetsing, databescherming en transparantie.
Andere richtlijnen
Het Equator-netwerk biedt een overzicht van de verschillende richtlijnen voor publiceren. Inmiddels zijn dat er meer dan 200; het is dan ook wel begrijpelijk dat bijvoorbeeld Patrick M. Bossuyt kritische vragen stelde bij de bruikbaarheid van zoveel lijsten. Hij pleitte voor meer oog voor de praktische bruikbaarheid, bijvoorbeeld met artikeltemplates en video-instructie. Naar onze mening zal een gemotiveerde auteur zijn of haar artikel echter alleen maar verbeteren door de betreffende richtlijnen zorgvuldig toe te passen.
Het CONSORT-statement voor RCT’s kunt u het beste raadplegen via het Equator-netwerk (dit biedt alle richtlijnen in één oogopslag).
De PRISMA-regels voor systematische reviews en meta-analyses werden onlangs geheel herzien. Een uitvoerige toelichting vindt u in een artikel in BMJ. Dit ‘PRISMA 2020 Statement’ is een herziene versie van de eerdere regels uit 2009.
De STARD-aanwijzingen (voor onderzoek naar diagnostische accuratesse) zijn in 2015 vernieuwd. In het NTvG vindt u een beknopte bespreking.
Om de kwaliteit van kwalitatief onderzoek te verbeteren, gebruikt u de ‘Consolidated criteria for reporting qualitative research’ (COREQ), te vinden in het International Journal for Quality in Health Care.
Q
Het STROBE-statement geeft richtlijnen voor observationeel onderzoek.
In Tijdschrift voor Psychiatrie geeft de hoofdredactie in het septembernummer van 2023 een mooi overzicht van alle aandachtspunten bij het beschrijven van observationeel onderzoek, inclusief een checklist met kwaliteitscriteria op pagina 460.
De website van de CARE Guidelines bevat niet alleen een checklist, maar biedt ook een onlineapp om betere casuïstische artikelen te schrijven: CARE-writer. Verder op deze site een mooie literatuurlijst voor betere casuïstiek.
In Journal for Clinical Epidemiology gaan Tugwell, Knottnerus en Idzerda in op de CARE-richtlijnen in een Redactioneel. Een – Engelstalig – overzichtsartikel over de richtlijn is te vinden in Deutsches Ärzteblatt international.
