Nizaar Makdoembaks is oud-huisarts in Amsterdam-Zuidoost en werkt als arts-onderzoeker aan een sympathiek oeuvre. Wij verzorgen de eindredactie en de drukproefcorrectie voor een aantal van zijn publicaties.
Deze zijn online te downloaden: https://aprilmoorden.nl (terecht merkt de auteur op dat zijn boeken wel gratis zijn, maar niet kosteloos; een donatie is welkom).
Geheel op zijn medisch vakgebied ligt het boek Hoogste babysterfte in Nederland. Daarin gaat hij op zoek naar de oorzaken van de hoge babysterfte onder niet-westerse allochtonen. Hij gaat daarbij uit van zijn eigen praktijkervaringen in Amsterdam-Zuidoost.
Werken over koloniale geschiedenis
Het nieuwste werk van Nizaar had al een groot succes vóór het gepubliceerd werd. Het langgezochte medisch dossier van de Surinaamse publicist en vakbondsman Louis Doedel kwam na voorpublicaties en aandacht in de pers plotseling boven water. Wie was Doedel? Waarom verdween hij in een psychiatrische instelling? Waarom bleef hij daar bijna zijn hele leven? Al deze vragen komen in de intrigerende verhaal aan bod.
In het boek Homovervolging in tijden van slavernij. Christelijke mensenoffers onder auspiciën van de Amsterdamse Sociëteit van Suriname bespreekt Makdoembaks de gewelddadige vervolging van homoseksuele mannen in Suriname. In Nederland en Suriname waren er in de achttiende eeuw verscheidene golven van homovervolging. Vooral de eerste golf, begin jaren 30, ging gepaard met brute straffen, die in wezen barbaarse mensenoffers waren. In Nederland was men bang voor de paalworm, die als een straf van God werd gezien. In Suriname vreesde men economische tegenspoed en overrompeling door ondergedoken slaafgemaakten.
De schrijver laat zien hoe de dubbele moraal onder invloed van de slavernij in alle hoeken van de samenleving doordrong. Veel meer nog dan in de Republiek werd de mannenliefde in Suriname de ideale zondebok. Men pakte tussen 1731 en 1778 in totaal 21 mannen op, van wie er 7 de doodstraf kregen. Bij dit alles betrekt Makdoembaks hij de invloed die de stad Amsterdam op de kolonie uitoefende.
Tabaksgebruik is niet alleen schadelijk voor de gebruiker, ook de productie is een riskante bezigheid. In 2019 publiceerde Makdoembaks Foute dokters en de tabaksindustrie van Sumatra. (K)NMG en de tientallen miljoenen overzee. In de jaren zestig van de 19e eeuw legden pioniers in de tabak op Sumatra de fundamenten voor een winstgevende industrie die tot op de dag van vandaag bestaat. De autoriteiten deden het in de pers voorkomen alsof er ‘iets groots werd verricht’. Begin 20e eeuw veroorzaakte de publicatie De millioenen uit Deli van advocaat Van den Brand een golf van verontwaardiging over de behandeling van contractarbeiders op Sumatra. Artsen hadden nauwelijks geprotesteerd, terwijl zij ooggetuigen waren van structurele misstanden die men buiten beeld trachtte te houden of afdeed als incidenten. Het ging om veelvuldige en stelselmatige onderdrukking en mishandeling van arbeiders, zoals slagen met de rotanstok, publieke marteling, slechte medische zorg en ondervoeding. Makdoembaks documenteert een schrijnend gebrek aan medische betrokkenheid.
In twee andere boeken gaat Makdoembaks in op de zogenaamde aprilmoorden op Curaçao, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als oprichter en voorzitter van de Stichting Eerherstel Oorlogsslachtoffers Curaçao (SEOC) voert hij aanhoudend strijd voor erkenning van deze oorlogsmisdaden en genoegdoening voor de slachtoffers en hun nabestaanden. In 2012 verscheen De Aprilmoorden en in 2014 Chinezen gekwetst in Oost en West. Hierin doet de auteur verder onderzoek: hij dook in de archieven en interviewde getuigen. Wij verzorgden de drukproefcorrecties van beide uitgaven.
Al vanaf het begin van de Tweede Wereldoorlog wordt het uitzicht op de Surinamerivier in Paramaribo bepaald door een scheepswrak: de Goslar. Het wrak raakt langzaam begroeid en roest steeds verder weg. Hoe is het daar gekomen? Waarom wordt het maar steeds niet opgeruimd?
In De Goslar-affaire. Ontmaskering van een geheime militaire missie haalt Nizaar Makdoembaks de ware toedracht boven water rond dit merkwaardige monument. Op 5 september 1939 voer de Goslar, een groot Duits koopvaardijschip, de Surinamerivier op. Na de bekendmaking op 10 mei 1940 dat Nederland in oorlog was met Duitsland, nam de overheid in de diverse koloniën Duitse schepen in beslag. Maar niet de Goslar. De bemanning bracht het schip tot zinken volgens instructies uit Duitsland. Makdoembaks maakt duidelijk dat de Goslar-affaire onderdeel was van een geheime militaire strategie: men stond moedwillig toe dat het schip zou zinken. De Nederlandse autoriteiten beschouwden het schip als een goedkope verdediging in de haven van Paramaribo. De auteur concludeert dat Nederland zijn aansprakelijkheid moet erkennen en het opruimen van de Goslar moet betalen.
Wij verzorgden ook de eindredactie van het boek Mohammed smeekt om genade – Gruwelen van strijders van Oranje (augustus 2015). Makdoembaks reconstrueert hierin de gruweldaden van de ‘strijders van Oranje’ Hendrik Colijn en Cornelis van den Berg. Beiden kwelden, mishandelden en martelden inlanders tot de dood erop volgde. Deze grove misdaden bezorgden militair en staatsman Colijn een heldenstatus – luitenant Van den Berg een veroordeling door de krijgsraad.
Wat maakt iemand tot held? Of misdadiger? Of terrorist? Misdaden tegen de menselijkheid verjaren immers niet. Makdoembaks’ studie roept ongemakkelijke vragen op die smeken om een helder antwoord.
